احراز هویت بیومتریک چیست؟ | انواع بیومتریک و ویژگی‌‌های آن

امروزه راهکارهای احراز هویت بیومتریک، نقش مهمی در سیستم‌های مختلف از جمله حضور و غیاب و کنترل تردد ایفاء می‌کنند. بیومتریک‌ها مزایای بسیاری در مقایسه با سایر فناوری‌ها در اختیار ما قرار می دهند. ویژگی اصلی بیومتریک، منحصر به فرد بودن و دقت بالای آن است. در این بخش می‌خواهیم ببینیم بیومتریک چیست ؟ و در ادامه به طور مفصل راجع انواع بیومتریک صحبت خواهیم کرد. اگر علاقمند به این موضوع هستید، تا انتها با ما همراه باشید

انواع احراز هویت

احراز هویت یعنی شناسایی افراد از طریق یک شناسه یا مشخصات منحصر به فرد. این شناسایی میتواند از طریق کارت شناسایی، رمز، کارتهای رمز دار و شناسه‌های بیومتریک صورت بگیرد.

در ادامه با یکی از دقیق‌ترین انواع احراز هویت یعنی احراز هویت بیومتریک آشنا می‌شویم. بیومتریک یعنی چه ؟

احراز هویت بیومتریک چیست ؟ (Biometric Authentication)

بیومتریک چیست ؟ : به روش‌های شناسایی و تشخیص هویت شخص از طریق مشخصات منحصر به فرد انسانی بیومتریک یا Biometric می‌گویند. ویژگی‌های بیومتریک از بدو تولد تا سن پیری همراه انسان هستند. این مشخصات می‌تواند فیزیولوژیکی (مانند اثر انگشت) یا رفتاری (پیاده روی) باشد. سیستم‌ های احراز هویت بیومتریک دارای دو ویژگی بسیار مهم هستند که  قابلیت اطمینان آن‌ها را بالا می‌برد. این دو ویژگی عبارت است  از :

 اولاٌ فردی که می‌خواهد تائید هویت شود، باید شخصاً در هنگام فرآیند شناسایی، حضور داشته باشد.

دوماً شخص برای احراز هویت با شناسه‌های بیومتریک نیازی ندارد اطلاعاتی (مانند رمز) را حفظ یا یادآوری کند یا اینکه چیزی (مانند کارت) را با خود همراه داشته باشد.

برای اینکه از سیستم بیومتریک استفاده کنید باید، ابتدا یکبار مرحله ثبت نام یا Enrollment را انجام دهید به این صورت که شناسه بیومتریک مورد نظر را یکبار به دستگاه معرفی نمائید. با انجام معرفی، ویژگی‌های منحصر به فرد استخراج شده به صورت الگو (Template) در بانک اطلاعاتی سیستم بیومتریک ذخیره می‌شود. پس از این مرحله سیستم می‌تواند شخص را به دفعات شناسایی (تشخیص هویت) و تائید هویت نماید.

بنابراین هر سیستم بیومتریک توانایی انجام دو کار را دارد :

تشخیص هویت –  تأیید هویت

تشخیص (تعیین هویت) یا Identification  یک جستجوی یک در چند است و شناسه مورد نظر با تمامی الگوهای موجود در بانک اطلاعاتی مقایسه می‌شود و شبیه ترین الگو به عنوان کد یا شماره شناسایی پذیرفته می‌شود.

تأیید هویت یا Verification یک مقایسه یک به یک در احراز هویت بیومتریک است. در این روش نام یا شماره شناسایی فرد مورد نظر مشخص است و شناسه مورد نظر فقط با نام یا شماره متناظر با خود مقایسه شده و در صورت تشابه، هویت فرد تأیید می‌گردد.

4 ویژگی مهم بیومتریک

1. منحصر به فرد بودن : خصوصیات بیومتریک هر فرد منحصر به آن شخص بوده و متمایز با دیگران می‌باشد.

2. قابلیت استخراج پذیری : ویژگی‌های بیومتریک در هر فرد به راحتی و با سرعت بالا و بدون نیاز به پردازش‌های زیاد  به دست می‌آید (استخراج می‌شود).

3. قابلیت تفکیک پذیری بالا : ویژگی‌های بیومتریک در  در مورد دو فرد متفاوت خیلی زیاد بوده و به راحتی قابل تفکیک می‌باشد.

4. پایداری : ویژگی‌های استخراج شده در طول زمان و در اثر تغییراتی که در یک شخص در طول عمرش به وجود می آیند، بدون تغییر باقی می‌ماند.

مطالب پیشنهادی :  دور زدن دستگاه حضور غیاب انگشتی | دستگاه ورود و خروج و ساعت زنی

دستگاه بیومتریک چیست ؟

دستگاه بیومتریک یک ابزار و دستگاه الکترونیکی است که از مشخصات بیولوژیکی منحصربفرد انسانی برای شناسایی افراد استفاده می‌کند. مانند دستگاه کنترل تردد بیومتریک، دستگاه حضور و غیاب بیومتریک، قفل تشخیص چهره یا اثر انگشت گوشی هوشمند و …

انواع بیومتریک

بیومتریک‌ها به دو گروه فیزیولوژیکی و رفتاری تقسیم می‌شوند. بیومتریک های فیزیولوژیکی، مشخصات فیزیکی منحصر به فرد در بدن انسان هستند، مانند اثر انگشت ، مشخصات چهره ، عنبیه ، کف دست ، عروق خونی و DNA . بیومتریک های رفتاری، به الگوهای رفتاری انسان اشاره دارد، مانند نحوه تایپ کردن، الگوهای راه رفتن (پیاده روی) و ….

در ادامه توضیح مختصری درباره احراز هویت با انواع بیومتریک‌‌ ها می‌پردازیم:

احراز هویت با بیومتریک های فیزیولوژیکی (انواع بیومتریک فیزیولوژیکی)

• اثر انگشت : یکی از انواع بیومتریک است . خطوط ، برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های روی انگشت انسان، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که می‌توان توسط آن افراد مختلف را شناسایی کرد. ویژگی‌ها و خصوصیات هر انگشت انسان حتی با دیگر انگشت‌های دیگر بر روی یکی دست نیز متفاوت است. در زمانهای قدیم در کشور چین از اثر انگشت به جای امضاء اشخاص و دربسیاری از کشورها برای شناسایی مجرمان استفاده می‌شد. در حال حاضر فناوری شناسایی اثر انگشت در سیستم‌های مختلفی از جمله دستگاه‌های حضور غیاب، کنترل دسترسی، گوشی‌های هوشمند و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• مشخصات چهره : چهره انسان دارای مشخصات و ویژگی‌های منحصر به فردی است که موجب به کارگیری آن به عنوان یکی از بیومتریک‌های پرکاربرد می‌شود. در فناوری تشخیص چهره از نقاط مختلف صورت انسان مانند گونه، چانه، نقاط اطراف چشم، فرم بینی، دهان، ابروها و … جهت شناسایی و احراز هویت استفاده می‌شود. این فناوری نیز قدمت زیادی دارد و به مروز زمان با رفع کاستی‌ها و استفاده از روشهای پیشرفته، به یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین انواع بیومتریک تبدیل شده است. برای اطلاعات بیشتر بر روی لینک دستگاه حضور و غیاب تشخیص چهره کلیک کنید.

• کف دست : یکی دیگر از روش‌های احراز هویت بیومتریک، شناسایی از طریق کف دست است. کف دست انسان نیز به عنوان یکی از انواع بیومتریک شناخته می‌شود. شناسایی از طریق اسکن کف دست به دو روش انجام می‌شود :

1. شناسایی خطوط و نقش‌های هندسی کف دست که در هر انسانی منحصر به فرد است
2. شناسایی عروق خونی منحصر به فرد در کف دست انسان

جالب است بدانید که مشخصات بیومتریک کف دست راست با کف دست چپ نیز متفاوت است.

• عنبیه چشم : تشخیص عنبیه نیز یکی از راهکارهای احراز هویت بیومتریک است. عنبیه حلقه رنگی دور مردمک چشم است. مشخصات شیارها و خطوط عنبیه چشم انسان منحصر به فرد است و حتی الگوهای عنبیه سمت راست با عنبیه سمت چپ تفاوت دارد. این عضو بدن انسان جزو پایدارترین اعضاء است که کمترین تغییرات در طول عمر دارد و محافظت آن توسط پلک‌ها باعث می‌شود که عوامل محیطی کمترین تأثیر را بر روی آن داشته باشد.

احراز هویت با بیومتریک های رفتاری (انواع بیومتریک رفتاری)

3 روش احراز هویت بیومتریک از طریق ویژگی‌های رفتاری انسان ( انواع بیومتریک رفتاری) عبارتند از :‌

• راه رفتن (پیاده‌روی) : یکی از انواع بیومتریک رفتاری است. راه رفتن هر فرد دارای الگوی خاصی است که با دیگران متفاوت است. بنابراین از الگوی راه رفتن افراد می‌توان برای شناسایی و احراز هویت آنها استفاده نمود.

• تایپ کردن :‌ نحوه تایپ کردن که به آن داینامیک ضربه نیز می‌گویند، یکی از بیومتریک‌های رفتاری است. از ویژگی‌های منحصر‌به فرد تایپ کردن در هر فرد می‌توان جهت احراز هویت استفاده کرد.

• دست خط و امضاء : با تجزیه و تحلیل دست خط به ویژه امضاء انسان و استفاده از ویژگی‌های منحصربه فرد آن، می‌توان افراد مختلف را شناسایی نمود.

در این بخش با این مفاهیم آشنا شدیم: بیومتریک چیست ؟، انواع بیومتریک،  ویژگی‌های مهم بیومتریک. امیدوارم که مورد توجهتون واقع شده باشه. اگر سوال یا نظری در این باره داشتید، لطفاً در بخش دیدگاه درج کنید.

چکیده (سوالات متداول)